Tweede ontmoeting Kunsthumaniora

Bij onze tweede ontmoeting met De!Kunsthumaniora hadden de leerlingen zich gefocust op de uitwerking van de vraag: 'Wat kan de kunst nog betekenen in de 21^ste eeuw.' Enkele ideeën sloten mooi aan bij de vraagstelling zoals de voorbeelden om de kunst een therapeutische of choquerende werking te laten geven. Anderen weken echter meer uit van de vraag en waren (misschien net daardoor) des te interessanter. Op een gegeven moment kwamen we op een onderwerp in verband met vrouwelijkheid en zijn we helemaal los gekomen van de vraag. Het meisje in kwestie, Emma wilde de term vrouwelijkheid en de criteria waar je aan dient te voldoen om vrouw te zijn, onderzoeken. Toen kwamen we op de vraag wat het eigenlijk inhoudt om een vrouw te zijn. Want is alles wat we tot nu toe gedaan hebben niet met de bedoeling ons aan te passen aan de gemeenschap? Aangezien de man vroeger in het voordeel was om de fysieke arbeid te verrichten, werden de vrouwen bijna gedwongen om voor de minder uitdagende zaken te zorgen. Vanaf het begin bepaalde de man dus het systeem dat leidde tot een dagelijkse sleur en paste de vrouw zich hier aan aan. Je kan stellen dat het een natuurlijke reflex is om de taak in kwestie te laten uitvoeren door de meest geschikte kandidaat. Echter, wat als dit geen natuurlijk fenomeen is en dat de mannen x aantal jaar geleden hun superioriteitsgevoel handmatig hebben opgelegd. Vrouwen hebben namelijk de mogelijkheid om kinderen voort te brengen, bezaten iets wat mannen niet hadden of begrepen. Hierdoor konden ze gezien worden als een soort godin. Om niet onder te doen aan de 'gave' van de vrouw, namen de mannen iets en maakten het hun eigen. Zie hier het begin van de patriarchale wereld. Ik zou willen aanstippen dat dit echter slechts een visie is die gezegd werd in onze groep, dit betekend niet dat u dit klakkeloos moet aannemen maar voor mij wekt het wel vragen op en is het interessant om me af te vragen wat er eerst was: de kip of het ei? Kwam het superioriteitsgevoel na het natuurlijk fenomeen dat we survival of the fittest noemen of was er eerst het opgelegde gevoel van superioriteit dat verscholen werd achter het biologische aspect.

verder ging Max in tegen de stelling dat de kunst ten einde is, wat me een logische reflex lijkt als je  een richting studeert die zich focust op de kunst, want waarom zou je je gooien in iets dat geen toekomt bezit. Hoewel hij het niet eens was met de voorgaande visie van
Hegel, stemde hij wel in met zijn gedachtegang dat je een kunstwerk moet beleven en de voorbedachte sfeer moet kunnen voelen om werkelijk te kunnen spreken van een kunstwerk. Althans, zo heb ik het begrepen.

Juliette focuste zich niet zozeer op de aanwezigheid van sfeer maar eerder op het blijven hangen of iets kunnen betekenen van het kunstwerk. Dit loop parallel met de filosofie van Hegel waarin hij stelt dat een kunstwerk pas als kunst beschouwd kan worden als het een betekenis of (zelf)reflectie teweeg brengt bij de toeschouwer.

Ik vond het mooi om te zien dat iedereen zijn eigen verwerking van de vraag op zo een manier verdraaid had dat ze het interessant vonden om hiermee verder te werken. Natuurlijk gaat het bij alles makkelijker als je de actie graag doet maar in dit geval is het denk ik essentieel. Als je je zelf gooit in het maken van het kunstwerk, komt de boodschap of de sfeer sterker over en aangezien dit de bedoeling is van een aantal leerlingen, is hun methode van je eigen visie of interesse in het kunstwerk te verwerken ideaal.

Het gras is altijd groener aan de andere kant

De voorstelling Platonov, geregisseerd door Matthias Van De Brul (die tevens een van de hoofdrollen speelde), was zeer interessant om te zien. Ik weet zelf te weinig over theater om er een smaakoordeel over te kunnen vellen maar ik kan wel zeggen dat het toneelstuk me boeide en vastzette in de op het podium gecreëerde wereld. Tegen het einde toe werd het duidelijk dat Platonov alleen maar geïnteresseerd was in Sofia toen zij zijn avances nog standvastig afweerde. Deze opvatting -waarbij mensen enkel iets willen wanneer ze het niet (meer) kunnen krijgen- werd hier duidelijk aangehaald. Dit lijkt me een actueel thema. Kant heeft het hierover als hij het sublieme uitlegt. Als we het sublieme en schone even toepassen op mensen in plaats van op kunst, kan ik mijn redenering uitleggen. Het sublieme wordt omschreven als niet te begrijpen en als iets dat ver buiten ons bereik ligt terwijl schoon wordt afgebeeld als het bevestigd zien van de rede.
Omdat het sublieme niet te begrijpen valt, kan dit gezien worden als iets bedreigend en sterker nog, als een bedreiging voor de bevestiging van de rede. Dit zien we terug bij het fenomeen waarbij je iets of iemand niet kunt krijgen en hierdoor enorm aan jezelf gaat twijfelen. Deze twijfeling is met andere woorden de tegenpool van bevestiging en kan dus omschreven worden als een gevolg van het sublieme.
Een andere visie op de hiervoor genoemde opvatting wordt geïllustreerd door Michel Houellebecq. Hij vertelt in één van zijn boeken dat wanneer je dicht bij het vinden van geluk bent, het leven ingrijpt om dit te voorkomen. Dat wil zeggen, op het moment dat je bijvoorbeeld in een depressie zit en dus ver van het geluk vandaan zit, wil je niets anders dan gelukkig zijn. Maar vanaf het moment dat je hier dichterbij komt, begin je te twijfelen omdat je vreest dat je nog steeds niet gelukkig zal zijn als je deze eindfase bereikt zult hebben. Met andere woorden, je bent dicht bij het einddoel, begint te twijfelen en je drang om gelukkig te worden is opeens niet meer zo groot.
Normaliter vind ik het moeilijk om toneelstukken als kunst te beschouwen maar bij dit stuk waren de gezichtsuitdrukkingen (en dan vooral die van Matthias) zo goed dat ze me echt raakten. De dingen die er gezegd werden, gaven stof tot nadenken en creëerden zo de mogelijkheid tot een zelfbewustwording van de mens. Alles wat tot deze zelfbewustwording van de geest kan leiden, beschouwt Hegel als kunst en wie ben ik om daar tegen in te gaan.