Tuymans zijn intenties zijn geheel anders, alsook het kunstwerk zelf. Tuymans heeft de foto van Katrijn Van Giels niet overgenomen (we kunnen wel stellen dat hij deze als bron gebruikte), hij heeft de foto subjectief geïnterpreteerd en dit naar eigen opvatting weergegeven. Het is als het ware een verdere bewerking van de foto, geen reproductie.
Plato zou volgens mij zeggen dat alles wat niet het idee zelf is, een vervormde weergave van de werkelijkheid is. Dit wil zeggen dat je verwezenlijking altijd ondergeschikt zal zijn aan je subjectieve indruk. Als we hier op verdergaan, is het logisch dat nooit twee werken die op iets gebaseerd zijn, identiek kunnen zijn. Zo kunnen logischerwijs stellen dat een kunstwerk nooit identiek kan zijn aan hetgeen wat die kunstenaar namaakt, net door de verscheidenheid van interpretaties die mogelijk zijn. Nu bij Tuymans het niet de bedoeling was om de foto te reproduceren, lijkt me dat we plagiaat hier helemaal kunnen uitsluiten.
Is het geen plagiaat meer als er iets aan veranderd is? Oké, het is een vrije interpretatie van het werk van Van Giel, maar is het daarom ook een parodie? Naar mijn mening niet. Een parodie kan namelijk slecht begrepen worden als parodie wanneer de toeschouwer kennis heeft van het originele werk. Om het met een simpel voorbeeld te illustreren: Roald Dahl parodieert in zijn boek Gruwelijke Rijmen verschillende klassieke sprookjes. De humor van deze parodie schuilt in het feit dat de lezer het sprookje kent. Als dat niet het geval is, kan Dahls werk niet ten volle begrepen worden. Dan zijn het verhalen die geen steek lijken te houden. Het verschil tussen de Gruwelijke Rijmen en A Belgian Politician is dat Dahl ervan uit kan gaan dat iedereen het originele werk kent en Tuymans niet. Van Giels foto is immers een krantenfoto. Dat is een zeer vluchtig medium. De meeste mensen onthouden namelijk niet elke foto die ze in de krant zien. Persoonlijk had ik Tuymans daarom aangeraden, als het effectief zijn bedoeling was een parodie te maken, de originele foto erbij te tonen. Anders zou niemand, eenmaal de foto finaal verdampt is, zijn parodie ooit nog begrijpen. Zou dat geen zonde zijn? (Bovendien vind ik de combinatie foto-schilderij best nog esthetisch verantwoord.)
BeantwoordenVerwijderenNee, dit werk staat op zichzelf. Het heeft de originele foto niet nodig om begrepen te worden. Geen parodie dus. De enige reden om dit als parodie te bestempelen is omdat het de enige juridische uitweg is om geen auteursrechten te hoeven betalen.
Emma, ik denk inderdaad dat het geen plagiaat is wat hij doet. Begijp me niet verkeerd, indien hij stukken van het werk zelf had overgenomen en niet de insteek of gedachte achter het werk zelf, acht ik het ook plagiaat. Ik snap je redenering en onder plagiaat verstaan de meesten ook ideeën die worden overgenomen. Ikzelf ben het echter niet eens met deze stelling. Nemen we niet overal ideeën op? Kijken we niet opzettelijk naar die modebladen om inspirate op te doen, of als een naaste succesvol in iets is, proberen we dan niet evengoed dit na te bootsen? Het lijkt me angstaanjagend als alle ideeën die je overneemt als plagiaat bestempeld kunnen worden. Los hiervan heeft Tuymans werk geheel andere bedoeling dan enkel te parodiëren, in plaats van de foto belachelijk te maken, geef hij hier een eigen visie op. Ik zag parodie als een mooie tussenweg tussen plagiaat en geen overeenkomsten, aangezien beide uitersten zijn, dacht ik een syntese te ceeëren. Maar ideeën verschillen.
BeantwoordenVerwijderen